تأثیر بی‌بدیل «پیوست فرهنگی» برای مقابله با کرونا در بیمارستان بقیه‌الله/نقش «طلاب جهادی» در کنار کادر درمان
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۵۶۳۴۸
مسئول نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) در گفتگو با تسنیم به نقش «طلاب جهادی» در کنار کادر درمان در بیمارستان بقیه‌الله پرداخت. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، 28 اسفند 1398 و با گسترش ویروس کرونا در کشور حجت الاسلام‌و‌المسلمین عبدالله حاجی صادقی نماینده ولی فقیه در سپاه از تشکیل قرارگاه سلامت معنوی در سپاه خبر داد، این قرارگاه با مشارکت طلاب پاسدار و بسیجی و با چهار هدف کمک به سلامت جامعه، کمک به بیماران در مراکز درمانی و ایجاد نشاط، تلاش برای کمک به خانواده‌های بیماران و متوفیان جهت روحیه دادن به آنها و همچنین حفظ حرمت مومنان متوفا با انجام مراحل شرعی کفن و دفن تشکیل شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
* برای کمتر شدن تلفات کرونا پیوست فرهنگی درست کردیم
تسنیم: بسم الله الرحمن الرحیم. در خدمت آقای صمدی بزرگوار هستیم که در یکی از پیشقرولان راه‌اندازی کادر جهادی در کنار کادر درمان هستند. حاج آقا در مورد فعالیت‌های قرارگاه سلامت معنوی نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله توضیحاتی را ارائه فرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی:بسم الله الرحمن الرحیم. لاحول ولا قوة‌الا‌بالله‌العلی‌العظیم، خیر مقدم عرض کرده و بابت زحمات شما تشکر می‌کنم. به نظر بنده زحمات شما در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها، هم اجر با زحمات کادر درمان در بیمارستان است. چراکه به صورت هنرمندانه این موضوعات را منعکس کرده و مردم را مطلع می‌فرمایید. فعالیت‌های و اقدامات قرارگاه سلامت معنوی در دوره فراگیری ویروس کرونا، ناشی از یک تفکر گسترده است نه یک اتفاق. من غریب به 7 سال در بهداری نیروی زمینی سپاه حضور داشتم که در استان‌های مرزی و مناطق محروم بیمارستان‌های صحرایی احداث کرده و موضوع درمان افراد را پیگیری کرده‌است. داستان بیمارستان‌ها در آن سال‌ها بسیار بی‌نظیر بود. چراکه با امکانات بسیار کم،کارهای بسیار بزرگی را انجام داده‌اند و می‌توان گفت اقدامات منحصر به فردی برای آن مناطق رقم زده شد؛ اما در در بازدید از این بیمارستان‌ها احساس کردم- هرچند امکانات و تجهیزات به اندازه کافی وجود دارد اما- پیوست فرهنگی آن ضعیف بوده و خلأ فرهنگی دارد. در حالیکه اگر در کنار همه این تجهیزات و اقدامات، کار فرهنگی نباشد، این حرکت ناقص است و این کارها در همین مکان محدود شده و پرونده مختومه می‌شود؛ برای همین با مشورت با فرمانده محترم نیروی زمینی وقت سپاه پاسداران دستورالعمل و ساختار مناسبی برای آن طراحی شد و حوزه نمایندگی نیز با استعدادهای خود، کارهای جهادی و فرهنگی مناسبی را در کنار این بیمارستان‌ها آغاز کرد.
این فعالیت‌های فرهنگی در میان مردم بسیار دیده شده و تاثیرگذار بود. حال با توجه به تجربیات آن دوره وارد بیمارستان بقیه‌الله شدم. در سال دوم حضور من در بیمارستان بقیه‌الله فراگیری ویروس کرونا اتفاق افتاد من هم در همان روزهای ابتدایی به این بیماری مبتلا و در بیمارستان بستری شدم. هرچند دوران بسیار سختی بود اما در این مدت توانستم با مشکلات و کاستی‌هایی که این بیماری برای مردم و کادر درمان ایجاد می‌کند آشنا شوم. شاید حکمت ابتلای من در روزهای ابتدایی به ویروس کرونا همین آشنایی با شرایط بوده باشد.
زمانی که در اورژانس بیمارستان بقیه الله (عج) در کنار سایر بیماران کرونایی بستری بودم، در تماس‌های بیماران مکرراً می‌شنیدم که آنها روحیه خود را از دست داده‌اند. برای همین به این نتیجه رسیدم که علاوه بر کارهای درمانی باید کارهای فرهنگی نیز به آنها پیوست شود تا تلفات کمتری داشته باشیم. هر چند که این کارهای فرهنگی مختص بیماران نبود، و کادر درمانی با وجود آن تجهیزات سخت و نفس‌گیر نیز نیازمند حمایت‌های فرهنگی بودند.
* حضور خالصانه طلبه‌های جهادی در بیمارستان‌ها برای مقابله با کرونا/ با وجود ترس در زمان کرونا طلبه‌های جهادی پای درد و دل بیماران می‌نشستند
در همین راستا در سه مرحله طلبه‌های جهادی به کمک کادر درمان آمدند و در تمام مراحل به جز کارهای تخصصی درمان،کمک حال کادر درمان بودند. این عزیزان از پرستاری بیمار گرفته تا کارهای دیگر را در بیمارستان انجام می‌دادند. مثلاً بیماری بود که حتی نمی‌توانست دندان مصنوعی خود را بشوید اما طلبه‌های جهادی با افتخار به کمک آنها می‌شتافتند. فعالیت‌های جهادی در آن دوران به گونه‌ای صورت می‌گرفت که حتی خانواده‌های بیمار نیز جرأت نمی‌کردند در بیمارستان حضور پیدا کنند، اما این طلبه‌ها فارغ از هر نوع تفکری در کنار بیماران نشسته با تلفن همراه خود با خانواده آنها ارتباط تصویری برقرار می‌کردند تا خانواده‌ها از اوضاع و احوال بیمار خود مطلع باشند. در کنار تمام این اقدامات آرامش دادن، روحیه دادن، صحبت کردن، پای درد دل آنها نشستن و اقداماتی از این دست، توسط طلبه‌های جهادی به صورت گسترده اجرا شد.
جالب است این نکته را بگویم در روزهای ابتدایی فراگیری بیماری کرونا برخی از بیماران بدون غسل و اقدامات اسلامی (در حالی که هیچ مبنای علمی برای آن وجود نداشت) کفن شده و تدفین شدند. اما همین طلبه‌های جهادی با توجه به وجود اورژانس شیمیایی و مخزن آب جدا و یک غسالخانه کوچک در بیمارستان با اجرای تمهیدات ایمنی مناسب، کارهای تغسیل و تجهیز اموات را انجام دادند.
* اقدامات جهادی حلقه تکمیل کننده کادر درمان بود
تسنیم: حاج آقای صمدی با توجه به خطرهای احتمالی و ابتلای برخی از طلبه ها چه افرادی در این اردو های جهادی حضور پیدا کردند؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بسیاری از افراد برای این کار به کمک ما آمدند که حتی از برخی از آنها نتوانستیم دعوت به عمل بیاوریم. خاطره ای برای شما بگویم شاید جالب باشد. یکی از طلبه‌های جهادی که در بیمارستان بقیه‌الله حضور داشت، رئیس یکی از حوزه‌های علمیه تهران بود. اما حوزه را رها کرده و برای اقدامات جهادی به مردم، وارد عرصه جهاد شده بود. در همین اثنا که ایشان کار تغسیل اموات کرونایی را انجام می‌داد، متأسفانه استاد ایشان در بیمارستان بقیه الله (عج) بر اثر کرونا فوت کرد و ایشان همانجا استاد خود را غسل داد. به هر حال حضور طلبه‌های جهادی باعث شد این حلقه مورد نیاز کادر درمان تکمیل شود.
تسنیم: قطعاً کارهای فرهنگی بسیار تاثیرگذار است اما در دوره‌های بلند مدت نتیجه می‌دهد؛ شما چگونه توانستید اقدامات فرهنگی خود را در یک دوره کوتاه درمانی پیگیری کنید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بله؛ اما حضور طلبه‌های جهادی تلاش و صحبت‌های آنها در کنار حضور افراد مختلف مثل کاروان حامل پرچم حرم آقا علی‌بن‌موسی الرضا علیه السلام و خادمین مسجد جمکران و توزیع متبرکات حرم بسیار تاثیرگذار بود و ما به عین می‌دیدیم که چگونه کارهای فرهنگی در بالا بردن روحیه بیمار تاثیرگذار است و همین بالابردن روحیه باعث تقویت سیستم دفاعی بدن شده و به حمدالله از تخت بیمارستان مرخص می‌شدند. در این خصوص حتی یک طرح پژوهشی در مرکز طب و دین دانشگاه بقیه الله (عج) اجرا شده که نقش سلامت معنوی در درمان بیماران کرونایی و افزایش تاب‌آوری بیماران و کادر درمان در مقابل کرونا را تائید می‌کند. خاطره‌ای را برای شما نقل کنم که خواندن آن برای مخاطب خالی از لطف نیست. روزی قرار شد به مناسبت میلاد با سعادت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در نیمه شعبان دسته گلی میان بیماران توزیع کنیم. یک دسته گل اضافه آمد، به بالا سر قبور شهدای مدفون در بیمارستان رفتم و دیدم یکی از همکاران کادر درمان آنجا ایستاده و بی اختیار آن دسته گل را وی اهدا کردم. پس از گذشت دو هفته ایشان پیش من آمد و ماجرای شگفت انگیزی را نقل کرد. ظاهراً ایشان و همسرشان مدت‌ها بوده که به مشکلات زناشویی برخورد کرده و زندگی آنها به بن‌بست رسیده بودند و می‌خواستند از یکدیگر جدا شوند. او تعریف می‌کرد که وقتی دسته گل را از شما گرفتم بی‌اختیار و به بدون هیچ تعمدی روی صندلی عقب در کنار ایشان قرار دادم.- در حالیکه ما مقدمات جدایی و طلاق خود را آماده کرده بودیم - همسرم گل را برداشت، بویید و از من تشکر کرد. احساس کرد این گل را من برای ایشان خریدم با گفتگو در خودرو تمام مشکلات من حل شد و همسرم از من خواست که تمام مشکلات را همانجا کنار بگذاریم و بدون هیچ مشکلی از گذشته به منزل برویم. شاید اقدامات فرهنگی با تأخیر تاثیرگذار باشد، اما قطعاً بی‌اثر نخواهد بود. ان شاءالله.
* تولد انقلاب 22 بهمن بود اما در جنگ تحمیلی به بلوغ رسید/ برخی از کارهای جهادی را از دوران اسارت فرا گرفتم
تسنیم: حاج آقای صمدی مثال اَتم و اَکمَل کارهای جهادی در دفاع مقدس نمایان شده‌است و حضرتعالی نیز در آن دوران‌ها علاوه بر حضور در جبهه‌های نبرد، آزادگی در جنگ تحمیلی را در کارنامه خود دارید. نظر خود را در مورد شباهت‌های کارهای جهادی در زمان جنگ تحمیلی و دوران کرونا را بفرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: یکی از برکات دفاع مقدس همین کارهای جهادی است. شاید اگر دشمن در آن سال علیه جمهوری اسلامی ایران جنگی را تحمیل نمی‌کرد، انقلاب اسلامی در همان جا می‌ماند، اما بی‌شک یکی از دلایل رشد انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی بود. چراکه تولد انقلاب اسلامی در سال 59 صورت گرفت و در دوران دفاع مقدس به بلوغ رسید. انقلاب اسلامی در دوران سخت جنگ تحمیلی توانست رشد کرده و نیروهای ارزشمندی را تربیت کند. حاج قاسم‌ها و امثال ایشان که در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بی‌شمارند اما گمنام هستند که در همین مکتب ایثار، شهادت و جهاد رشد کرده‌اند. بنابراین این دفاع مقدس مثل یک گنج است. که در همه عرصه‌ها حرف برای گفتن دارد. برای همین می‌توان گفت که دفاع مقدس یک نمونه واضح و جامعه برای اقدامات جهادی است. به نظر من تمام اقدامات جهادی که الان در گوشه گوشه کشور صورت می‌گیرد؛ ریشه در همان تفکر دارد. یعنی یا خود در دفاع مقدس حضور داشته یا آنکه از شهدا، جانبازان، ایثارگران، رزمندگان و آزادگان تأثیر گرفته‌اند. شاید بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان آن دوران را درک نکرده باشند اما فرهنگ آن زمان را به خوبی درک کرده و می‌خواهند همچنان آن فرهنگ را پیاده‌سازی کنند.
تسنیم حاج آقای صمدی حضرتعالی از آزادگان دوران دفاع مقدس هستید در مورد دوران اسارت نیز توضیحاتی ارائه فرمایید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: اینکه چگونه اسیر شدیم و چه اتفاقاتی افتاد، خارج از حوصله جمع است. ان‌شاءلله در جلسه‌ای به آن خواهیم پرداخت. اما خدا خواست که نام ما را بین آزادگان سرافراز کشورمان بنویسند و خیلی از موضوعات جهادی را در این دوران به کسب و ضبط کردم. به خاطر دارم پیرمردی فرمانده دسته ما بود که بعثی‌ها به دلایل مختلف متوجه شدند که ایشان فرمانده دسته است و ایشان را بصورت وحشیانه‌ای شکنجه کرده بودند بصورتی که جای سالم در بدن نداشت. آنقدر این شکنجه‌های وحشیانه بود که وقتی به خوابگاه آمد، خودم دیدم که بر اثر ضربات شلاق، شیارهایی در کمر او ایجاد شده و پیراهنش داخل آن شیارها رفته است.
دوران اسارت دوران خیلی سختی بود. خاطرم می‌آید قریب به 20 روز در مکانی نگهداری می‌شدیم که حتی نمی‌توانستیم پایمان را دراز کنیم و این جمعیت همگی به صورت نشسته یا ایستاده می‌خوابیدند یا برای رفتن به سرویس‌های بهداشتی تونل‌هایی را تهیه کرده بودند که هر دو طرف این بعثی‌های خبیث در مسیر رفت و برگشت با کابل افراد را مورد آزار و اذیت قرار می‌دادند.
* ماجرای زجرآوری از زخم‌هایی که کِرم آورده بود
تسنیم: حاج آقای صمدی پس از آنکه به اردوگاه منتقل شدید چه اتفاقاتی افتاد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: پس از گذشت 20 روز به اردوگاه رسیدیم، پس از آن مدت تازه توانستیم صورتمان را بشوییم. وقتی وارد اردوگاه شدیم از همه خواستند که حمام کنند، اما نه حمام‌های معمولی، بلکه حمام‌های صحرایی با دوش آب سرد. یکی از همرزمان ما پاهایش مجروح شده بود در این 20 روز هیچگاه پانسمان خود را عوض نکرد و پانسمان به محل زخم چسبیده بود؛ دژبان به زور پانسمان را از زخم جدا کرد که یکبار دیدیم کرم‌های زنده از محل زخم او در حال حرکت هستند. تمام این موضوعات تنهایی گوشه‌ای از فداکاری و ایثار رزمندگان دفاع مقدس است.
تسنیم: حاج آقای صمدی شنیده‌ام با افرادی که قبلاً مجروح شده و مجدداً در جنگ اسیر شده‌اند، به بدترین شکل، شکنجه می‌کنند، در دوران اسارت نمونه‌ای دیده‌اید.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: خاطره‌ای به یاد دارم از فردی از ناحیه پا مجروح شده بود و علیرغم میل فرماندهان، مجدداً در جنگ شرکت کرده و اسیر شده بود و بعثی‌ها این ماجرا را متوجه شدند. شخصی به اسم محسن بود که بدلیل شکم بزرگش به او «محسن گامبو» می‌گفتیم، از شکنجه‌گرهای بعثی بود. روزی دو نوبت ایشان را شکنجه می‌کرد، یعنی بعد از آمارگیری در ظهر و شب این خبیث می‌آمد ایشان را ضرب و شتم می‌کرد به گونه ای که تمام صورت و بدنش کبود بود. این فرد آنقدر دلداده به حضرت امام(ره) و انقلاب اسلامی بود که حتی حاضر نمی‌شد کوچکترین حرفی را علیه انقلاب و نظام بزند. همین افراد نمونه‌های بارز جهادگران امروز هستند که پای در عرصه جهاد می گذارد.
تسنیم: حاج آقای صمدی در مورد کارهای فرهنگی در دوران اسارت نیز بفرمایید آیا برای بالا بردن روحیه رزمندگان اقداماتی انجام می‌دادید؟
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بله به خاطر دارم قرار گذاشته بودیم هر کسی روایتی را حفظ هست، به ده نفر آن را بیاموزد و آن 10 نفر به 10 نفر دیگر آن را بیاموزد. همچنین که پس از مدتی کلاس‌های آموزشی، تئاتر و حفظ قرآن و ... را راه‌اندازی و خلأهای فرهنگی را پر کردیم. این اقدامات فرهنگی تاثیرات بسیار خوبی بر روحیه اسرا گذاشته بود یکی از بعثی‌ها سوالی را از یکی از اسرا پرسیده بود مبنی بر اینکه در جنگ جهانی دوم تعدادی از اسرا خودکشی کرده‌اند اما چرا میان شما هیچ کسی نه تنها خودکشی نمی‌کند بلکه روحیه بسیار بالایی دارد؟ بنده خدا که مهران نام داشت و از قضا سرباز فراری بود و اسیر زنگ تحمیلی شده بود به او می گویند قرائت دعا، توسل به اهل بیت علیه السلام، اعتقاد راسخ به انقلاب اسلامی و دفاع از کشور باعث شده که آنها روحیه بالایی داشته باشد.
تسنیم: حاج آقای صمدی خیلی سپاسگزارم از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. امیدوارم همچنان شاهد توفیقات حضرتعالی در سنگر جهاد باشیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین صمدی: بنده هم از حضور شما تشکر می‌کنم. از خداوند متعال می‌خواهم توفیقات شما را بیشتر کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، تشخیص قطعی اولین بیمار مبتلابه کرونا ویروس در شهر تهران در تاریخ 30/11/1398 به وزارت بهداشت در بیمارستان بقیه الله (عج) اعلام شد و این بیمارستان بیش از 20 هزار مراجعه کننده در بازه زمانی دو ماهه اسفند 1398 تا انتهای فروردین 1399 داشته و با زیر بار بردن 80 بخش و 550 تخت بستری و تقدیم 7 شهید مدافع سلامت جزو موثرترین بیمارستان‌های کشور در مقابله با همه‌گیری کرونا بوده است.
نقش حوزه نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) دربرنامه ریزی، ساماندهی و بکارگیری گروه‌های جهادی، طلبه‌های حوزه‌های علمیه، دانشجویان داوطلب، تغسیل و تکفین فوت‌شدگان مبتلابه کرونا برای اولین بار در کشور در یک مرکز درمانی و اجرای طرح انطباق ( ارائه خدمات همگن به بیماران) در مدیریت، اجرا و پیشبرد طرح سلامت معنوی سپاه در بیمارستان بقیه الله (عج) غیرقابل انکار است.
------------------------------------------------------
گفتگو از محمد کربلایی اسماعیل
------------------------------------------------------
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: جهادگر گروه های جهادی ویروس کرونا بیمارستان جهادگر گروه های جهادی ویروس کرونا بیمارستان بیمارستان بقیه الله طلبه های جهادی کارهای فرهنگی انقلاب اسلامی اقدامات جهادی حجت الاسلام کارهای جهادی بیمارستان ها سلامت معنوی ویروس کرونا دوران اسارت کادر درمان جنگ تحمیلی دفاع مقدس دسته گل طلبه ها بعثی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۵۶۳۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اقدامات بی بدیل امام صادق علیه السلام در حفظ و صیانت از روایات
به گزارش خبرنگار مهر، سید صادق قماشی پژوهشگر و نویسنده بنیاد بین المللی امامت به مناسبت شهادت امام صادق (ع) در یادداشتی اختصاصی به تبیین اقدامات بی بدیل امام صادق علیه السلام در اعتبار بخشی به روایات پرداخت.
متن این یادداشت به شرح زیر است:
۲۵ شوال سالروز شهادت امام صادق علیه السلام فرا رسیده است. همانگونه که می‌دانید شیعیان در اعمال و مناسک مذهبی خود مرهون آموزه‌های حضرت صادق علیه السلام هستند، چرا که بیشترین روایات در کتب حدیثی ما از حضرتشان بیان گردیده است. یکی از سخنانی که توسط دشمنان در جامعه القا می‌گردد اعتبار نداشتن احادیث و سخنان رسیده از امامان علیهم السلام است. مانند آنکه برخی از احکام همچون حکم نجاست سگ از آنجا که در روایات بیان شده و در قرآن نیامده محل تردید و انکار برخی افراد قرار گرفته است. متأسفانه مانند چنین سخنانی امروزه بر زبان افرادی بیان می‌گردد که برای عمل نمودن به فعل باطل خود و فرار از حق، پذیرش دین به صرف دلایل قرآنی را بهانه می‌کنند و احادیث و سخنان امامان را نمی‌پذیرند! به راستی سبب این عملکرد چیست؟ به نظر شما پاسخ این سخنان چیست؟ آیا شما احادیث نقل شده از امامان را می‌پذیرید و یا برای هر حکمی در دین اسلام تنها به دنبال آیه قرآن هستید؟ به نظر شما نیز احادیث قابل اعتماد نیستند؟ اگر شما نیز نسبت به پذیرش سخنان امامان علیهم السلام شک و تردیدی به دل دارید با من در این نوشتار همراه شوید.
اعتبار و اهمیت روایات ائمه علیهم السلام
با توجه به فرا رسیدن ایام شهادت امام صادق علیه السلام و همچنین با توجه به آنکه بیشترین آموزه‌های دینی نزد شیعی کلمات گوهر باری است که از حضرتشان به ما رسیده است، بهتر است دانسته شود امام ششم که مذهب شیعه را همراه با نام ایشان معرفی می‌کنند نسبت به اعتبار و حفظ روایات از تحریف و خطا چگونه عمل نموده است. باید دید آیا به راستی انتقال روایات تنها به صورت شفاهی بوده است؟
چگونگی انتقال روایات در قرون ابتدایی: با توجه به منع حدیث در قرون ابتدایی یکی از اشکالات اساسی در حوزه حدیث چگونگی انتقال روایات به راویان بعدی است. چرا که انتقال به صورت شفاهی سبب انتقال غیر صحیح و تغییر یافتن الفاظ و معانی می شده است.
نسبت به این سخن بیان خواهد شد که انتقال روایات در قرون ابتدایی به صورت شفاهی یکی از دیدگاه‌ها در این زمینه بوده و شاید بتوان گفت دیدگاه صحیح نسبت به انتقال روایات را باید انتقال به صورت مکتوب دانست.
نسبت به صحیح بودن این دیدگاه در زندگانی امام صادق علیه السلام شواهد و دلایل مختلفی وجود دارد:
ترغیب امام صادق علیه السلام به نگاشتن حدیث
در برخی روایات تصریح شده که امامان به اصحاب خود نوشتن و ثبت کردن روایات را توصیه می‌کردند. به عنوان نمونه نقل شده است که امام صادق علیه السلام ابوبصیر را به نوشتن احادیث ترغیب فرمودند. (کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۲، ح ۹) همچنین در برخی روایات فرمان امام به راویان برای نوشتن احادیث نمایان است. (العیاشی، تفسیر العیاشی، ج ۲، ص ۲۶۰، ح ۳۱؛ کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۱۵۹، ح ۱۲)
پیروی اصحاب از امام صادق علیه السلام در مکتوب نمودن روایات
گزارش‌هایی بیان شده است که اصحاب از شیوه نوشتن احادیث و انتشار آن در قالب مکتوب استفاده نموده‌اند.
برای نمونه نسبت به زراره بن اعین بیان شده است: پس از آنکه سوال خود را از امام صادق علیه السلام پرسید لوح خود را گشود تا پاسخ امام را بنویسد. (طوسی، إختیار معرفة‌الرجال، ج ۱، ص ۳۵۵، ح ۲۲۶) امام صادق علیه السلام پس از سوال اسماعیل بن فضل هاشمی درباره متعه، او را به عبد الملک بن جریح از فقیهان مکه ارجاع می دهند. اسماعیل همه‌ی آنچه را ابن جریج فراگرفته بود، نگاشته و با عرضه نگاشته‌ی خود بر امام علیه السلام، تصدیق و اقرار امام علیه السلام را دریافت می‌کند. (کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۴۵۱، ح ۶) یکی دیگر از موارد قابل استناد اصول اربعمائه است. اصول اربعمائه به چهارصد کتاب حدیثی شیعه می‌گویند که راویان نخستین، بی‌واسطه از امامان شیعه شنیده و نگاشته اند. نقل شده است که عادت صاحبان اصول این بوده که هرگاه حدیثی از امام علیه السلام می‌شنیدند از بیم فراموشی، مشغول به ضبط و نگاشتن آن می‌نمودند. محقق حلی در المعتبر می‌نویسد: «از امام صادق علیه السلام علوم فراوانی انتشار یافت که عقل‌ها را به شگفتی و حیرت واداشت! … راویانی که از امام روایت کرده‌اند به شماری نزدیک به چهار هزار نفر می‌رسند… در پاسخ به مسائلی که از امام پرسش شده و امام پاسخ گفته است، چهار صد مصنف (مجموعه حدیثی) نگاشته شد که بعدها به اصول اربعمائه معروف گشت. (المعتبر، ج ۱، ص ۱۶، باب حجیه فتوی الائمه)
عرضه احادیث مکتوب بر امام صادق علیه السلام
حنان بن سدیر روایتی که در مکه به‌همراه پدرش به نقل از امام باقر علیه السلام از جابر بن عبداللّه انصاری شنیده است، به دستور پدر می‌نویسد؛ سپس در مدینه شرح ماجرا و مکتوب را به امام صادق علیه السلام عرضه می‌کند. امام علیه السلام می‌فرمایند: «گمان نمی‌کنم پدرم این حدیث را برای کسی بازگو کرده باشد».(طوسی، الأمالی، ص ۶۴۸، ح ۱۳۴۷)
عرضه منابع مکتوب بر ائمه (علیهم السلام)
عرضه کتب بر ائمه علیهم السلام علاوه بر آنکه به جای عرضه یک حدیث، مجموعه‌های حدیثی و راستی آزمایی آنها را می‌رساند، جایگاه کتابت و کتب در میان اصحاب را اثبات می‌کند.
به عنوان نمونه می‌توان به این موارد اشاره نمود:
الف) عرضه کتاب محمد بن قیس بجلی بر امام باقر علیه السلام (طوسی، الفهرست، ص ۳۰۷، ش ۴۷۱)
ب) عرضه کتاب عبیداللّه حلبی و کتاب تفسیر جابر جعفی بر امام صادق علیه السلام (نجاشی، فهرست‌النجاشی، ص ۲۳۱، ش ۶۱۲؛ طوسی، إختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۱۹۲، ح ۳۳۸)
عرضه کتاب دیات عبد الله بن ابجر و الفرائض بر امام رضا علیه السلام (نجاشی، فهرست‌النجاشی، ص ۲۱۷، ش ۵۶۵؛ کلینی، الکافی، ج ۷، ص ۳۳۰، ح ۱؛ طوسی، تهذیب‌الأحکام، ج ۱۰، ۲۸۵، ح ۹)
ج) عرضه کتاب یوم و لیله از یونس بن عبدالرحمن بر امام جواد علیه السلام (طوسی، إختیار معرفة‌الرجال، ج ۲، ص ۷۷۹، ح ۹۱۳؛ نجاشی، فهرست‌النجاشی، ص ۴۴۷، ش ۱۲۰۸)
د) عرضه کتاب فضل بن شاذان بر امام عسکری علیه السلام (طوسی، إختیار معرفة‌الرجال، ج ۲، ص ۸۲۰، ح ۱۰۲۷)
دلایل دیگری نسبت به اثبات مکتوب نمودن روایات اهل بیت علیهم السلام توسط اصحاب آنان وجود دارد که در این نوشتار به همین مقدار بسنده خواهد شد. برای مطالعه بیشتر در این موضوع می‌توان به کتاب تاریخ مکتوب شیعه در دوران نخسین از عباس مفید رجوع کنید.
استناد به منابع مکتوب
انتشار حدیث به صورت نوشتار و کتاب به اندازه‌ای بوه است که گاهی اصحاب در مقابل امام به آن استناد می‌نمودند.
به عنوان نمونه حماد بن عیسی در ملاقات خود با امام صادق علیه السلام، در پاسخ سوال امام علیه السلام درباره درستی نمازش، به امام می‌گوید که تمام کتاب الصلاة اثر حریز بن عبداللّه، را در حافظه خود جای داده است. (کلینی، الکافی، ج ۳، ص ۳۱۱)
چگونگی اعتماد به احادیث:
نسبت به اعتبار بخشی احادیثی که در منابع شیعه بیان گردیده و به این موارد اشاره خواهد شد:
پالایش متنی و سندی:
در طول تاریخ توسط امامان علیهم السلام و بعد از آنان توسط عالمان و بزرگان مذهب، پالایش‌های متنی و سندی گوناگونی صورت گرفته است که سبب اطمینان ما به روایات می‌گردد. عبدالله بن مشکان از اصحاب امام صادق علیه‌السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: «خداوند مغیرة بن سعید را لعنت کند، او پیوسته بر پدرم امام باقر علیه‌السلام دروغ می‌بست، خداوند گرمای آتش را به او بچشاند، خداوند لعنت کند کسی را که درباره‌ی ما چیزی می‌گوید که ما نسبت به خود چنین اعتقادی نداشته باشیم…» (رجال الکشّیّ: ج ۲، ص ۵۹۰) اینگونه روشنگری‌ها، باعث طرد سندها و متونی بود که از این فرد انتقال پیدا می‌کرد. همچنین در دوران بعد بزرگان و عالمان شیعی به مانند امامان خویش عمل نموده و برای حفظ این میراث ارزشمند تمام تلاش خود را به خرج دادند. به عنوان نمونه می‌توان به مکتب حدیثی قم و اخراج روایان از شهر قم به دلیل بیان آموزه‌های غالیانه اشاره نمود. (طوسی، اختیار معرفه الرجال، ص ۵۰۹) نظارت استاد بر نقل روایات شاگردان خود از دیگر روش‌های عالمان و بزرگان شیعه برای حفظ این آثار، اجازه‌ی نقل حدیث بوده است. بدین صورت که اساتید علم حدیث به طور کتبی یا شفاهی اذن روایت احادیث از خود را به شاگردانشان اعطا می‌نمودند و در این اجازات نام اساتید و مشایخ و تألیفات خود را می‌آوردند. به عنوان مثال احمد بن ادریس اشعری قمی فقیه نام‌دار، محدث گرانقدر و یکی از چهره‌های اثرگذار قرن سوم هجری در شهر مقدس قم است که توفیق یافت به محضر پیشوای یازدهم، حضرت امام حسن عسکری علیه‌السلام شرف‌یاب شود.
او روایات متعددی را از ائمه اطهار علیهم‌السلام نقل کرده است. شاگردان دانشمندی در مکتب او تربیت شده‌اند و او به آنان اجازه روایت داد. از مهم‌ترین و مشهورترین شاگردان او می‌توان به محمد بن یعقوب کلینی اشاره نمود که صاحب مطمئن‌ترین کتاب حدیثی شیعه یعنی «کافی» است. با توجه به آنچه بیان گردید هویدا شد امام صادق علیه السلام نه تنها روایات مختلف در علوم گوناگون را برای شیعیان بیان نموده‌اند، بلکه با روش‌های گوناگون نسبت به حفظ و چگونگی رساندن روایات به نسل‌های بعدی نیز، به طور کامل راه بهانه جویی را برای دیگران بستند. در نتیجه می‌توان گفت اعتبار روایات شیعه غیر قابل خدشه بوده و نمی‌توان سخن امامان را به بهانه اعتبار نداشتن کنار گذاشت و تنها به دنبال بیان تمام آموزه‌های مذهبی از قرآن رفت. با این وجود و بعد از مطالب یادشده نظر شما در مورد احادیث اهل بیت علیهم السلام چیست؟ آیا می‌توان گفت تنها باید مناسک مذهبی را از قرآن گرفت؟ باید به این نکته اشاره گردد که اعتقاد به این موضوع که برای پذیرش آموزه‌های مذهبی تنها باید به قرآن استدلال نمود قرآن بسندگی نام دارد. قرآن بسندگان کسانی هستند که در پذیرش مناسک دینی تنها قرآن را قبول و حجت دانسته و به احادیث و سیره اعتمادی نمی‌کنند. جالب است بدانید این اعتقاد ریشه در کجا دارد و اولین بار بر زبان چه کسی جاری شد.
ریشه تاریخی قرآن بسندگی
بر اساس گزارش‌های ثبت شده در منابع تاریخی و حدیثی، ریشه اصلی شکل گیری این تفکر در جریان صدر اسلام به روزهای پایانی عمر مبارک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز می‌گردد. همان هنگامی که رسول خدا صلی الله علیه و آله در واپسین لحظات عمر شریفشان در بستر بیماری جهت نگارش آخرین وصیت خود درخواست قلم و کاغذ نمودند تا در آن جملاتی نگاشته که هر فردی به آن عمل کند بعد خودشان گمراه نگردد. اما متأسفانه عمر بن خطاب مانع شده و با گفتن سخن «هجر رسول الله» اجازه نداد. او در این زمان مهم و حیاتی اینگونه ندا داد: «عندنا کتاب الله حسبنا» نزد ما کتاب خدا است و ما را همین بس است. (بخاری، ج ۱، ص ۷۳) همانگونه که دیده شد تاریخ قرآن بسندگی و سخنانی که امروزه تنها به پذیرش قرآن و کنار گذاشتن روایات می‌انجامد، به زمان‌های اولیه اسلام یعنی خود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بازگشت دارد که اولین بار بر زبان عمر جاری شد. این سخن عمر به روشنی مخالف با بیان رسول الله صلی الله علیه و آله است. چرا که بنابر آنچه در منابع شیعه و سنی بیان شده، در حدیث ثقلین قرآن و عترت در کنار یکدیگر هستند و عمل به هر دو شرط گمراه نشدن است. پس از شهادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نشانه‌های نپذیرفتن سنت در دوره خلیفه اول با از بین بردن یا سوزاندن نگاشته‌های حدیثی مردم بیشتر نمایان شد.
تا به آنجا که عایشه نقل نموده است: پدرم پانصد حدیث از پیامبر صلی الله علیه و آله جمع کرده بود، بعد از آن شبی که تا صبح خوابش نرفته و به فکر فرو رفته بود، صبحگاهان من را صدا زده و گفت احادیثی که نزد تو گذاشته‌ام بیاور. من آن احادیث را آوردم و او همه را آتش زد. (ذهبی، تاریخ الاسلام، بیروت، ج ۱، ص ۲۳) در گزارش‌های تاریخی بیان شده است این جریان در زمان دو خلیفه بعد یعنی عمر و عثمان نیز ادامه داشته است. در نتیجه با توجه به آنچه بیان گردید می‌توان گفت افرادی که خواهان کنار گذاشتن سخنان امامان علیهم السلام به بهانه‌های بیهوده و سست هستند، در حقیقت خواسته یا ناخواسته در کنار مخالفین مکتب اهل بیت علیهم السلام خود را جای داده و انتشار دهنده اهداف باطل آنان هستند. چرا که روشن است افرادی چون ابوبکر و عمر و عثمان که با انتشار و کتابت سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مخالفت می‌نمودند، خواهان حذف بیانات رسول الله صلی الله علیه و آله نسبت به امامت و جانشینی امیرالمومنین علی علیه السلام بوده‌اند و امروزه نیز سخنانی که به پذیرش دین تنها از قرآن رهنمود می‌سازد، کنار گذاشتن اصل و حقیقت دین یعنی امامان معصوم علیهم السلام را به دنبال خواهد داشت.
کد خبر 6095864
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟